Impregnacja drewna - poradnik
Na tej stronie postaramy się przekazać Państwu kilka informacji o ważnym aspekcie jakim jest impregnacja drewna. Zabezpieczenie materiału drzewnego przed niszczeniem jest zagadnieniem bardzo szerokim i poddawanym wielu badaniom naukowym. Różnorodność materiału, który trzeba ochronić (różne właściwości gatunkowe) i wielość czynników, przed którymi trzeba ochronić (zwierzęce, roślinne, środowiskowe) powodują, że zagadnienie staje się bardzo trudne.
Impregnacja drewna – po co?
Żeby to zrozumieć, należy zauważyć, że największe szkody wpływające na mechaniczną wytrzymałość konstrukcji (bo o nią głównie chodzi) dzieją się WEWNĄTRZ belek. Jest to rozwój grzybów podstawczaków i przede wszystkim żerowanie owadów takich jak spuszczel pospolity łac. Hylotrupes bajulus czy kołatek domowy łac. Anobium punctatum .
Istnieją na rynku środki solne, których te organizmy nie lubią. Drewno jednak jest materiałem „pracującym”. Podczas eksploatacji tworzą się pęknięcia, szpary. Jeśli więc belka została tylko pomalowana, lub nawet wykąpana w impregnacie, głębokość jego penetracji w drewnie (wnikania) nie przekracza 2-3 mm. Takie pęknięcia odsłaniają więc surowe drewno! No i wydaje się, że to koniec. Robale poprzez te naturalne rozstępy i tak dostaną się do wnętrza belki, złożą jaja i… gotowe zjeść nas w kapciach. No, chyba że ktoś wymyśli jak wcisnąć ten preparat do środka drewna… Ale czy to możliwe?
Impregnacja ciśnieniowa drewna
Otóż tak! Wprawdzie jest to trudne i wymaga specjalistycznego sprzętu, ale wykonalne. Dokonuje się tego wykorzystując zjawisko osmozy. Zmieniając warunki ciśnienia w otoczeniu drewna powodujemy, że impregnat sam wciska się w przestrzenie międzykomórkowe w całej podatnej na uszkodzenia objętości drewna. Potem wiązanie z ligniną, dojrzewanie i… już! Trwałość tak zabezpieczonego surowca, np. sosnowego w warunkach narażenia na deszcze, mrozy, wysychanie itd. (wyroby ogrodowe) to 20 lat. Jako więźba, pod dachem, w warunkach w miarę stabilnych i w miarę suchych to drewno jest praktycznie niezniszczalne.
Proces impregnacji próżniowo-ciśnieniowej drewna
- Drewno zamyka się w hermetycznej komorze; nasza firma dysponuje drugim pod względem wielkości takim urządzeniem w kraju – ma postać grubościennej rury o długości 14 i średnicy prawie 3 metrów i 2,5 tonowej pokrywie
- Po zamknięciu i uszczelnieniu hydrauliczną uszczelką wypompowuje się z otoczenia powietrze wielką pompą próżniową (moc 11kW) poddając drewno działaniu głębokiego PODciśnienia w określonym czasie
- W takim stanie dokonuje się gwałtownego zalania całej objętości tego wielkiego autoklawu (80 tysięcy litrów) środkiem impregnującym i poddaje się działaniu szybko wytworzonego NADciśnienia również przez określony czas.
- Ostatnim etapem jest ponowne wytworzenie podciśnienia w celu utrwalenia impregnatu w drewnie.
- W całym cyklu monitoruje się stężenia środków, wartości ciśnień i temperatury.
Czy impregnacja drewna próżniowo-ciśnieniowa ma sens?
Powszechność impregnacji ciśnieniowej drewna
Zapewne wszyscy teraz rozumieją, dlaczego proces próżniowej impregnacji nie jest powszechnie stosowany i należy mieć dystans do większości ogłoszeń reklamujących tanią więźbę impregnowaną, jeśli nie ma informacji o impregnacji próżniowej. Autoklaw bowiem to urządzenie kosztujące kilkaset tysięcy złotych. Specjalistyczne, bezpieczne dla zdrowia i skuteczne preparaty również są kosztowne i niedostępne na wolnym rynku.Więźbę impregnowaną powierzchniowo łatwo rozpoznać po charakterystycznym intensywnym zielonym kolorze.
Trwałość drewna kiedyś a dziś
Czy tyle „zachodu” ma jednak sens? Wszak niegdysiejsze kościoły, stodoły i inne budynki stoją bez tej technologii od dawna i jeszcze postoją… Tajemnica znów w biologii. Otóż rozwój grzybów, a tym bardziej żerowanie owadów odbywa się głównie w cieple. Powyżej 15 stopni Celsjusza. Przy nieocieplanych dachach dochodziło do tego przez 3 miesiące w roku. Poza tym jako surowiec stosowało się drzewa ze starszych drzewostanów, o większej zawartości niepodatnej na uszkodzenia biologiczne twardzieli. Obecny standard budownictwa zapewnia idealne warunki rozwoju szkodnikom niemal przez cały rok! Naukowcy twierdzą, że to co dawniej spuszczel zjadał przez 100 lat, teraz zje przez zaledwie 30.
Czy impregnacja drewna, metodą próżniowo ciśnieniową się opłaca?
No dobra, mamy technologię, widzimy sens, a gdzie uzasadnienie ekonomiczne? Przecież taka więźba jest droższa!No, nominalnie tak. Jednak sprzedaje się nieźle a duże, profesjonalne firmy ciesielskie pracują wyłącznie na takim materiale. Powody, które każą zapłacić klientom np. 6 zamiast 5 tysięcy złotych, co w skali całej budowy jest ledwie ułamkiem, są dwa:
- Po pierwsze – prawdziwa impregnacja podnosi cenę więźby zaledwie o ok. 25%. Biorąc pod uwagę, że zyskujemy dzięki temu bezpieczeństwo wytrzymałości konstrukcji i realną trwałość… Pierwsze jest bezcenne, drugie kończy się wymianą dachu po 3 dekadach, co też jest niemałym kosztem.
- Po drugie – elementy więźby wykonane przez porządną firmę (tu ważna jest też selekcja surowca, jakość cięcia i in.) cieśla składa precyzyjniej i – co najważniejsze – szybciej. A więc taniej! Dopłacicie więc Państwo kupując elementy więźby, ale dzięki temu zaoszczędzicie robociznę ekipy montującej.
Podsumowanie
Jeśli komuś udało się przebrnąć tą stronę, dana mu będzie nagroda. Od teraz dysponujecie Państwo fachową wiedzą rodem z uczelni technicznych i krytycznym spojrzeniem na produkty drzewne, jesteście świadomymi klientami i potraficie dokonać trafnego wyboru produktu w tej wąskiej i specjalistycznej gałęzi przemysłu. Udanych zakupów!
